108- BÃO VÀ CƠN BÃO ĐẦU TIÊN năm 2012

-------

       Việt Nam nằm trong vùng thường xuyên sống chung với thiên tai: bão, lũ lụt,...Mùa bão ở Việt Nam theo lí thuyết, bắt đầu từ tháng 6 đến tháng 12 và di chuyển từ miền Bắc xuống miền Nam.

      Cơn bão đầu tiên của mùa bão năm 2012 đến Việt Nam tên Pakhar, theo tiếng Lào, có nghĩa một loài cá nước ngọt ở hạ lưu sông Mê Kông (chưa rõ tên tiếng Việt là gì !). Đây là chuyện bất thường vì mới cuối tháng 3 đầu tháng 4 còn rất sớm, chưa đến hẹn mà bão...lại lên ! Mà bắt đầu ở trong Nam trước nữa cơ chứ !

Bão Pakhar, ''con cá nước ngọt'' của Lào ghi dấu ấn tại Bình Dương vào 01-4-2012
(docbao24h.vn)

Cây trốc gốc tại Bình Dương do Pakhar gây ra (docbao24h.vn)

       @Nguyên nhân hình thành bão

       Để hình thành thành một cơn bão, phải hội đủ các điều kiện:

       -Nhiệt độ nước biển phải cao trên 27 độ C, làm nước bốc hơi nhiều tạo nên vùng áp thấp, để thu hút năng lượng từ các khu vực áp cao chung quanh.

       -Phải có sự gặp nhau của 2 khối không khí có nhiệt độ chênh lệch nhiều (tạo độ xoáy hình thành xoáy thuận).

       -Phải có lực Coriolis đủ mạnh để tạo thành xoáy, nên bão chỉ hình thành ở những vùng từ vĩ độ 5-8 trở lên đến vĩ độ 15 Bắc và Nam. Gần Xích đạo lực Coriolis quá yếu, nên các tỉnh phía Nam ít gặp bão như các tỉnh phía Bắc. (He he, năm nay quả là bất thường với cơn bão Pakhar, nhưng vì xuất hiện trên Biển Đông, thời gian hình thành ngắn nên đã biến thành áp thấp nhiệt đới từ chiều 01-4-2012 sau khi đổ bộ vào đất liền! )

       -Tốc độ gió phải từ 63-118 km/giờ. Nếu yếu hơn được gọi là áp thấp nhiệt đới.

       @Tại sao bão suy yếu ?

       Khi vào sâu trong đất liền xa dần Xích đạo bão thiếu năng lượng từ vùng nước ấm cung cấp. Lại bị vật cản như cây cối, nhà cửa,...làm giảm tốc độ gió thổi.

       Ngoài ra cơn bão nhiệt đới sẽ có tốc độ chậm lại khi đi qua vùng biển lạnh. 

       @Những vùng thường xuyên có bão

       -Vì nhiệt độ nước biển phải cao, nên thường thấy bão chỉ hoạt động mạnh từ 10 đến 30 độ vĩ Bắc và Nam -vùng màu vàng- như bản đồ dưới đây đã chỉ : 

       Tất cả đều là bão và ở mỗi vùng được gọi khác nhau :

    -Tây Thái Bình Dương (TBD) và Biển Đông : Typhoon (Đại Phong).

       -Ấn Độ Dương : Cyclone. 

       -Đại Tây Dương và bờ Đông TBD : gọi Hurricane.
       -Tây Bắc Australia : Willy- willy.
       -Philippines : Baguio.

       @Bão được đặt tên như thế nào ?

       Như con người, bão được đặt tên để dễ dàng phân biệt, trong dự báo, theo dõi đường đi cho công tác khí tượng, phòng tránh cứu hộ.

      -Đầu những năm 1900, một nhà khí tượng người Australia đã đặt tên bão theo tên những chính trị gia mà ông không ưa.

       -Từ 1953 các cơn bão được đặt theo tên phụ nữ do Cục Thời tiết Hoa Kì và Tổ chức Khí tượng Thế giới (World Meteorological Organization) như : Agnes, Bess, Carmen, ...

       -Do bị giới nữ phản đối nên năm 1979 tên đàn ông và phụ nữ được dùng để gọi tên bão, bắt đầu bằng những chữ cái theo thứ tự A,B,C... (trừ Q, U, X, Y và Z) : Andy, Brenda, Cecil, ...
       WMO dùng 6 danh sách lần lượt thay phiên nhau trong vòng 6 năm. Nếu cơn bão nào tàn phá, gây thiệt hại khủng khiếp sẽ không dùng tên đó nữa và chọn tên khác thay thế.

      @Tên bão ở Biển Đông và Tây TBD

     Các quốc gia có liên quan trong vùng đặt tên bão và được sử dung lần lượt theo thứ tự nhất định. Chúng có nhiều ý nghĩa như : tên hoa, động vật, núi, sông,...
       Trong năm 2012, lần lượt được đặt tên theo thứ tự xuất hiện, như bão số 1 : Pakhar, số 2 : Sanvu (San hô), số 3 : Mawar (Hoa hồng),...

Tên bão được dùng từ 2005 – 2012

2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011	2012
Kulap	Chanchu	Kong-rey	Neoguri	Kujira	Omais	Aere	Pakhar
Roke	Jelawat	Yutu	Rammasun	Chan-hom	Conson	Songda	Sanvu
Sonca	Ewiniar	Toraji	Matmo	Linfa	Chanthu	Sarika	Mawar
Nesat	Bilis	Man-yi	Halong	Nangka	Dianmu	Haima	Guchol
Haitang	Kaemi	Usagi	Nakri	Soudelor	Mindulle	Meari	Talim
Nalgae	Prapiroon	Pabuk	Fengshen	Molave	Lionrock	Ma-on	Doksuri
Banyan	Maria	Wutip	Kalmaegi	Goni	Kompasu	Tokage	Khanun
Washi	Saomai	Sepat	Fung-wong	Morakot	Namtheun	Nock-ten	Vicente
Matsa	Bopha	Fitow	Kammuri	Etau	Malou	Muifa	Saola
Sanvu	Wukong	Danas	Phanfone	Vamco	Meranti	Merbok	Damrey
Mawar	Sonamu	Nari	Vongfong	Krovanh	Fanapi	Nanmadol	Haikui
Guchol	Shanshan	Wipha	Nuri	Dujuan	Malakas	Talas	Kirogi
Talim	Yagi	Francisco	Sinlaku	Mujigae	Megi	Noru	Kai-tak
Nabi	Xangsane	Lekima	Hagupit	Koppu	Chaba	Kulap	Tambin
Khanun	Bebinca	Krosa	Jangmi	Choi-wan		Roke	Bolaven
Vicente	Rumbia	Haiyan	Mekkhala	Ketsana		Sonca	Sanba
Saola	Soulik	Podul	Higos	Parma		Nesat	Jelawat
Damrey	Cimaron	Lingling	Bavi	Melor		Haitang	Ewiniar
Longwang	Chebi	Kajiki	Maysak	Nepartak		Nalgae	Maliksi
Kirogi	Durian	Faxai	Haishen	Lupit		Banyan	Gaemi
Kai-tak	Utor	Peipah	Noul	Mirinae		Washi	Prapiroon
Tembin	Trami	Tapah	Dolphin	Nida			Maria
Bolaven		Mitag					Son Tinh
		Hagibis					Bopha

                                                                     (wikipedia.org)
       Dưới đây là danh sách tên bão do các nước trong vùng chịu ảnh hưởng cung cấp. Bạn đã thấy tên bão do Việt Nam chọn chưa ? Muốn biết cụ thể ý nghĩa từng tên trong danh sách này, bạn có thể vào trang liên quan.

Nước đặt tên bão	I	II	III	IV	V
Cambodia	Damrey	Kong-rey	Nakri	Krovanh	Sarika
China	Haikui	Yutu	Fengshen	Dujuan	Haima
DPR Korea(Bắc TriềuTiên)	Kirogi	Toraji	Kalmaegi	Mujigae	Meari
HK, China	Kai-tak	Man-yi	Fung-wong	Choi-wan	Ma-on
Japan	Tembin	Usagi	Kammuri	Koppu	Tokage
Lao	Bolaven	Pabuk	Phanfone	Champi	Nock-ten
Macao, China	Sanba	Wutip	Vongfong	In-fa	Muifa
Malaysia	Jelawat	Sepat	Nuri	Melor	Merbok
Micronesia	Ewiniar	Fitow	Sinlaku	Nepartak	Nanmadol
Philippines	Maliksi	Danas	Hagupit	Lupit	Talas
RO Korea (Hàn Quốc)	Gaemi	Nari	Jangmi	Mirinae	Noru
Thailand	Prapiroon	Wipha	Mekkhala	Nida	Kulap
U.S.A.	Maria	Francisco	Higos	Omais	Roke
Viet Nam	Son-Tinh	Lekima	Bavi	Conson	Sonca
Cambodia	Bopha	Krosa	Maysak	Chanthu	Nesat
China	Wukong	Haiyan	Haishen	Dianmu	Haitang
DPR Korea(Bắc TriềuTiên)	Sonamu	Podul	Noul	Mindulle	Nalgae
HK, China	Shanshan	Lingling	Dolphin	Lionrock	Banyan
Japan	Yagi	Kajiki	Kujira	Kompasu	Washi
Lao	Leepi	Faxai	Chan-hom	Namtheun	Pakhar
Macao, China	Bebinca	Peipah	Linfa	Malou	Sanvu
Malaysia	Rumbia	Tapah	Nangka	Meranti	Mawar
Micronesia	Soulik	Mitag	Soudelor	Rai	Guchol
Philippines	Cimaron	Hagibis	Molave	Malakas	Talim
RO Korea (Hàn Quốc)	Jebi	Neoguri	Goni	Megi	Doksuri
Thailand	Mangkhut	Rammasun	Atsani	Chaba	Khanun
U.S.A.	Utor	Matmo	Etau	Aere	Vicente
Viet Nam	Trami	Halong	Vamco	Songda	Saola

                                                      (http://www.jma.go.jp)
    
       Thật ra khó thể nói hết về một hiện tượng thiên nhiên như bão chỉ trong một số dòng ngắn ngủi. Sẽ tiếp tục nói thêm về mắt, hướng đi, hậu quả,...của bão nếu... thời gian cho phép ! Có gì chưa như ý, mong bạn thông cảm !
   @Món dọn thêm

Cây trốc gốc do bão Pakhar, tại đường Nguyễn Trãi, Q5, TP HCM (xahoi.com.vn)

      

-------
Nguồn:
-wikipedia.org

-   http://www.jma.go.jp
-   http://www.wisegeek.com
-   http://www.geography.learnontheinternet.co.uk
-   http://geology.com
-bản đồ thời tiết: http://dma.jrc.it/map/?application=CYCLONES