081- Atlat Địa lí VN : BÒ BIỂN LÀ CON GÌ ?

-------

       Trong Atlat Địa lí Việt Nam, trang 12 :  THỰC VẬT VÀ ĐỘNG VẬT, phần động vật có chú thích 26 loại động vật sống trên cạn và dưới nước, thông thường là thú rừng và sinh vật biển. 

      Riêng loại sống dưới biển có một loại cá hiếm thấy và cũng ít nghe nói đến : bò biển. Chắc chắn đây không phải là con bò sống  dưới biển rùi ! Vậy thì nó là con...chi chi ?

       @ Lai lịch bò biển
       +Loài cá này có nhiều tên : đu-gông, bò biển, cá nàng tiên, cá cúi,... Dugong bắt nguồn từ ngôn ngữ Tagaloq (ở Philippin),có nghĩa ''phụ nữ của biển". Các nơi khác còn gọi chúng là lợn biển, lạc đà biển .  
       +Sở dĩ có tên cá cúi vì khi ăn, mõm chúng cúi xuống sát gốc cỏ (1).

Bạn có thấy Bò biển cúi sát gốc cỏ để ''mâm mâm'' không ?  (hotidealimage.com)

       +Có tài liệu nói bò biển còn có tên lợn biển (wiki) và cá nược. Tuy nhiên, một số tài liệu khác cho rằng lợn biển (Hải trư = Manatee) vẫn có những điểm khác với bò biển cho dù chúng cùng chung bộ Sirenia (bộ Bò biển) : 

	BÒ BIỂN	LỢN BIỂN
Da	Trơn láng	Thô ráp
Mõm	Loe ra bên ngoài	Bo tròn vào trong
Trọng lượng TB	250-300 kg	500 kg
Chiều dài TB	2,7 m	3 m
Đuôi	Xòe giống dấu ngoặc	Xòe tròn như cái quạt

So sánh Bò biển và Lợn biển  (britannica.com)

       +Ngoài ra trang Wikipedia lại nói rằng tên cá nược lại là con khác : " Nhiều sách báo cho đến nay và các từ điển trước đây vẫn còn dùng tên gọi cá nược để chỉ loài cá cúi này. Tuy nhiên những tài liệu chuyên ngành định danh 2 loài khác nhau. Cá nược (Orcaella brevirostris) thuộc họ Cá heo [biển] Delphinidae ".

Cá nược (cá heo nước ngọt) : Các bạn xem có giống bò biển hay không ?  (biogang.net)

       Vậy, bò biển không phải là lợn biển, lại càng không phải là cá nược nữa, tuy thoạt nhìn thì hơi...bị giống !

Cá cúi mẹ dạy cá cúi con chăng ?  (australian-animals.net)

       @ Đặc điểm của bò biển (cá cúi)
       Là loài động vật có vú ở biển, cá cúi từ 10-17 tuổi mới có thể  thụ thai (từ 13-15 tháng), sinh ra cá con và cho con bú, không đẻ trứng như đa số các loài cá khác. Trung bình 2,5 đến 7 năm mới đẻ một lứa. Cá mẹ lựa chỗ nước cạn để sinh con và cá con mới sinh đã có thể bơi lên mặt nước thở hơi đầu tiên. Cá cúi con dài từ 100 đến 120 cm, nặng 20-30 kg, thường bú sữa mẹ đến 18 tháng tuổi.

Chính cá cúi cái chọn chỗ chơi chung cá cúi con !  (wikipedia.org)

       Chúng thường dùng môi ngoạm rong biển, cỏ biển ở dưới đáy để ăn, có thể xuống sâu hơn 30m. Và vì thức ăn thực vật thường kém chất bổ, nên cá cúi có hệ thống tiêu hóa rất dài (45m) để tận dụng thức ăn, và dành hết thời gian để...ăn, với lượng thức ăn khoảng 25 kg/ngày ! 
      Tuổi thọ loài cá này có thể từ 50 đến 70 năm, hihi, thuộc loại...cổ lai hi (xưa nay hiếm) rùi ! 
       @Khu vực sinh sống
        Cá cúi có mặt ở 37 quốc gia và vùng lãnh thổ. Riêng Việt Nam mới phát hiện loài cá này vào 2001 ở Côn Đảo (1). Nay còn khoảng 10 con ở Côn Đảo và thêm vùng đảo Phú Quốc chưa tới 100 con, được liệt vào sách đỏ, sắp tuyệt chủng...  

Vùng cá cúi sinh sống : viền màu đỏ  (www.iucnredlist.org)

         @Tại sao bò biển lại sắp biến mất ở Việt Nam ?
       Bò biển có giá trị cao : có thể lên đến cả 100 triệu VNĐ (cặp nanh con đực-ở voi được gọi là ngà- từ 10-15 triệu, xương và thịt giá cao hơn giá thịt bò). Người ta còn cho rằng có...Viagra tự nhiên trong con bò biển đực nữa kia ! Do đó chúng bị săn lùng ráo riết. Có lần, người đi săn bò biển kể :'' Một ngày cuối những năm 1990, khi kéo lưới bắt được 1 con bò biển mẹ, ông vô tình gặp cảnh con bò biển con không dính lưới nhưng vẫn lẽo đẽo bơi theo. "Con bò biển nhỏ cứ kêu eng éc như than khóc vì mẹ nó đang nằm trọn trong mẻ lưới. Còn con mẹ khi đã bị kéo lên tàu rồi vẫn ứa nước mắt nhìn theo bóng con, nước mắt rớt xuống sàn tàu".(2).
       @Từ cá cúi đến ... nàng tiên cá
       Cá cúi có thân hình con thoi. Ðuôi dạng vây nằm ngang thay vì dọc đứng của loài cá. Chi trước có hình mái chèo, dùng để chuyển hướng khi bơi và cũng dùng để "bồng" con cho bú giống như người. Vì vậy thời xưa có khi gọi là người cá.
     

Kìa, có tới hai Mĩ nhân ngư lun nè !  (divmir.ru)

       Huyền thoại về người cá, hay nàng tiên cá bàng bạc khắp nơi,  trong thần thoại từ phương Tây tới phương Đông, trong cổ tích của H.C. Andersen. Tiếng hát của nàng làm mê hoặc lòng người, thủy thủ quên cả việc lái tàu ; hay mĩ nhân ngư sẵn sàng cứu tàu khi sắp bị đắm trong giông bão,...

Bạn nhìn ra được ai nào, Mĩ nhân ngư hay thần Biển ? (visionsfineart.com)

Nàng Tiên Cá, tranh vẽ (illusionsgallery.com)

Tượng Nàng Tiên Cá ở Copenhagen, thủ đô Đan Mạch (destination360.com)

   
    @ Món dọn thêm : Những nàng tiên cá thời nay 

Mĩ nhân ngư Julianne Moore (images1.fanpop.com) 

Cũng có thể là một kiểu để chụp ảnh. Nhưng mà này, đừng có xoay lại nhé ! (www.zmescience.com)

       @ Lại dọn thêm nữa
       Vị trí Bò biển trong Atlat Địa Lí Việt Nam, trang 12 (xin click vào ảnh để phóng to lên) :

-------
(1) : http://www.khoahoc.net/baivo/nguyenxuanniem/141206-dugong.htm

(2) : http://www.doisongphapluat.com.vn/story.aspx?id=5161&lang=vn&zone=4&zoneparent=0
-wikipedia.org -...
-Mời bạn xem bài về ATLAS/ATLAT tại đây.
-------